وقتی فرزند شما دچار آفت دهان می‌شود، ممکن است لحظات دردناکی را سپری کند. گاهی خوردن غذا یا نوشیدن مایعات ساده نیز برای او کاری دشوار و ناراحت‌کننده می‌شود. با وجود این، آفت‌های دهانی اغلب مشکلی جدی محسوب نمی‌شوند و می‌توانید آنها را به سادگی و با روش‌های خانگی درمان کنید.
علائم و نشانه‌های آفت دهان کودک چیست؟
آفت‌ها معمولا خود را به صورت زخم‌های باز گرد و دردناکی نشان می‌دهند که پوششی سفید یا زردرنگ دارند. در اطراف آنها نیز هاله‌ای قرمزرنگ دیده می‌شود. بیشتر آفت‌های دهان حدود ۶ میلی‌متر عرض دارند و کم‌عمق هستند اما گاهی اوقات، ممکن است این زخم‌های دهانی بزرگتر و عمیق‌تر هم باشند.
آفت‌های دهان اغلب به‌تنهایی ظاهر می‌شوند اما ممکن است در برخی از مواقع این زخم‌ها را به صورت دسته‌های کوچک نیز ببینید. گاهی اوقات، پیش از ظاهر شدن این آفت‌ها، ناحیه شکل‌گیری آنها دچار خارش یا سوزش می‌شود.
تقریبا ۲ هفته طول می‌کشد تا آفت‌ها بهبود یابند. در طول این مدت، ممکن است این زخم‌ها دردناک باشند. البته، درد این آفت نیز معمولا در ۳ تا ۴ روز اول بیشتر است، مگر اینکه زخم دهان کودک بسیار بزرگ یا عمیق باشد که در این صورت، درد آن احتمالا بیشتر می‌شود. معمولا آفت‌های دهان بدون ایجاد هیچ اثری بهبود می‌یابند.
علل آفت دهان کودک
هیچ‌کس نمی‌داند که دقیقا چه چیزی باعث ایجاد آفت‌ها می‌شود. دانشمندان معتقدند که بسیاری از عوامل یک فرد را در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار می‌دهند. رژیم غذایی یکی از این عوامل است. به نظر می‌رسد افرادی که در رژیم غذایی آنها مواد مغذی از جمله فولیک اسید، ویتامین ب۱۲ و آهن کمتری وجود دارد، بیشتر دچار آفت دهان می‌شوند. آلرژی یا حساسیت غذایی نیز در ایجاد آفت دهان نقش دارد.
عامل دیگری که در ایجاد آفت مؤثر است، آسیب‌های دهان مانند گاز گرفتن داخل لب، مسواک زدن بیش از حد و آسیب رساندن به سطح ظریف داخل دهان است. سدیم لوریل سولفات (SLS) نیز یکی از مواد تشکیل‌دهنده بسیاری از خمیردندان‌ها و دهان‌شویه‌ها است که مصرف آنها با ایجاد زخم‌های شانکر ارتباط دارد.
گاهی اوقات وجود این زخم‌ها نشانه‌ای از مشکل سیستم ایمنی هم هست. اختلال خواب و استرس‌های عاطفی مختلفی که کودک تجربه می‌کند نیز در ایجاد آفت دهان آنها نقش دارند.
آفت دهان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
فقط به این دلیل که آفت دهان عارضه‌ای نسبتا شایع است، به این معنا نیست که باید نادیده گرفته شود. اگر کودک شما آفت‌هایی دارد که بیش از ۲ هفته روی دهان او جاخوش کرده‌اند یا به دلیل درد ناشی از این زخم نمی‌تواند چیزی بخورد یا بیاشامد، باید به پزشک او مراجعه کنید. در صورتی که آفت‌ها بیش از ۲ یا ۳ بار در سال روی دهان او ظاهر شده‌اند نیز باید به پزشک مراجعه کنید.
معمولا برای تشخیص آفت‌های دهان نیازی به انجام آزمایش نیست. بااین‌حال، اگر کودک شما زیاد دچار آفت می‌شود یا زخم‌های او شدید هستند، ممکن است پزشک انجام آزمایشاتی را تجویز کند. او با استفاده از نتیجه این آزمایش‌ها می‌تواند مشکلات تغذیه‌ای یا سیستم ایمنی، حساسیت‌های غذایی یا سایر آلرژی‌های کودک را تشخیص بدهد.
آفت‌های دهان چگونه درمان می‌شوند؟
زخم‌های دهان اغلب در عرض ۷ تا ۱۴ روز بدون هیچ درمانی از بین می‌روند. با وجود این، برای کاهش علائم کودک خود می‌توانید این کارها را انجام بدهید:
- داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را برای درمان درد و تب به کودک خود بدهید. به کودکان ۶ ماهه یا کوچکتر ایبوپروفن ندهید.
- مایعات سرد، یخ یا آبمیوه‌های یخ‌زده نیز می‌توانند به تسکین درد دهان کمک کنند. این مایعات نباید تند یا اسیدی باشند.
- مصرف داروهای آنتی اسید مایع برای ۴ مرتبه در روز نیز می‌تواند به کاهش درد کودک کمک کند. کودکان بزرگتر از ۶ سال می‌توانند از این دارو به عنوان دهان‌شویه بعد از غذا مصرف کنند. برای درمان کودکان کوچکتر هم باید آنتی اسید را با استفاده از پنبه روی زخم آنها قرار دهید.
برای درمان کودکان بالای ۴ سال می‌توان از روش‌های دیگری هم استفاده کرد. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- جهت تسکین درد، اندکی بی‌حس‌کننده دندان‌پزشکی را روی زخم‌های دهان او بگذارید. توجه داشته باشید که این ژل موقع استفاده باعث کمی سوزش می‌شود.
- از کودک بخواهید تا دهان خود را با آب نمک یا جوش شیرین و آب گرم شستشو دهد و آن را بلافاصله تف کند. این دهان‌شویه نباید بلعیده شود.
کلام آخر
آفت دهان عارضه‌ای است که معمولا پس از ۱۴ روز خودبه‌خود از بین می‌رود. اگر این زخم‌های دهانی پس از این مدت ناپدید نشدند، درد فرزندتان کمتر نمی‌شود، علائم عفونت شامل چرک یا تورم مشاهده شد یا مشکل کودک با تب همراه شد، باید به پزشک مراجعه کنید.
برای پیشگیری از آفت دهان کودکان باید از خوردن خوراکی‌هایی مانند چیپس که می‌تواند لثه‌ها را تحریک کند، خودداری کنید. مسواک زدن و شستشوی دهان کودک نیز باید با خمیردندان و دهان‌شویه‌هایی بدون SLS باشد. علاوه‌براین، بهتر است که غذاهایی که کودک به آنها حساسیت دارد و غذاهای تند، شور و اسیدی که زخم‌های حساس دهان را تحریک می‌کنند را به کودک ندهید.
