اگر نوزاد شما موقع شیر خوردن بیش از حد بی‌قراری می‌کند و لکه‌های سفیدی در دهان او مشاهده می‌کنید، احتمالا دچار نوعی عفونت قارچی به نام برفک دهان شده است. احتمالا شما هم به عنوان والدین نوزادی تازه متولد شده، تابه‌حال با چنین عارضه‌ای روبه‌رو شده‌اید و از خود می‌پرسید که برفک دهان چیست؟ چگونه می‌توانید به فرزند خود کمک کنید تا احساس بهتری داشته باشد؟ نگران نباشید. با خواندن این مقاله، به پاسخ همه سؤالات‌تان درباره برفک دهان نوزاد می‌رسید.
برفک دهان نوزادان چیست؟
برفک دهان معمولا مشکلی شایع و جدی نیست. این برفک در واقع نوعی عفونت قارچی است که خود را به صورت لکه‌ها یا زخم‌هایی با اشکال نامنظم سفید یا زرد در دهان فرزند شما نشان می‌دهد. برفک دهان اغلب روی لثه‌ها، زبان، سقف دهان یا داخل گونه‌ها ظاهر می‌شود.
برفک دهان نوزادان اغلب از طریق مخمر یا قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس به وجود می‌آید. این عفونت خفیف است اما می‌تواند نوزاد شما را دچار درد و ناراحتی کند. اگر هم فرزند شما شیر مادر می‌خورد، احتمال انتقال آن از او به مادر وجود دارد.
نوزادان چگونه دچار برفک دهان می‌شوند؟
عفونت قارچی مشهور به برفک پس از تولد در دهان نوزاد شما ظاهر می‌شود اما احتمالا این عفونت در هنگام تولد در دهان او شکل گرفته است. کاندیدا آلبیکنس به طور معمول در دهان، گلو، روده یا واژن آویزان می‌شود و معمولا سایر میکروارگانیسم‌ها آن را کنترل می‌کنند. بااین‌حال، اگر بیمار شوید، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را شروع کنید یا دچار تغییرات هورمونی مانند تغییرات در دوران بارداری شوید، تعادل این میکروارگانیسم‌ها به هم می‌خورد، کاندیدا فرصت رشد می‌یابد و باعث عفونت می‌شود.
از آنجایی که برفک معمولا در بدو تولد تشخیص داده می‌شود، در نوزادان کمتر از ۲ ماه شایع‌تر است. اگر نوزادان بزرگتر از آن، برای مبارزه با عفونت دیگری که باکتری‌های کنترل‌کننده این مخمر را از بین می‌برند، آنتی‌بیوتیک مصرف کنند یا حتی سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند، دچار برفک دهان خواهند شد.
همچنین، در صورتی که سینه مادر پس از تغذیه نوزاد به‌خوبی خشک نشود، ممکن است مخمر در آن رشد کند و باعث عفونت شود. در نتیجه، احتمال ابتلای نوزاد به برفک دهان نیز وجود خواهد داشت. پستانک یا شیشه شیر نوزاد هم اگر به‌درستی تمیز نشود، ممکن است باعث ایجاد عفونت شود.
نشانه‌های برفک دهان نوزاد
برفک در دهان نوزادان به شکل‌های مختلفی خود را نشان می دهد. بااین‌حال، ۲ نشانه آن از همه شایع‌تر هستند.
لکه‌های سفید در داخل دهان نوزاد
ایجاد پوششی سفید یا لکه‌های سفیدرنگ روی زبان، لثه‌ها، داخل گونه‌ها یا سقف دهان نوزاد می‌تواند نشانه برفک باشد. البته، گاهی اوقات نیز باقی‌مانده شیر پس از شیر خوردن روی زبان نوزاد با برفک اشتباه گرفته می‌شود.
برای اینکه متوجه شوید که علت سفیدی زبان فرزندتان شیر است یا عفونت قارچی، می‌توانید از پارچه نرم و مرطوب یا گاز استریل استفاده کنید. سعی کنید این لکه‌های سفید را به‌آرامی با دستمال یا گاز استریل مرطوب پاک کنید. اگر بعد از کشیدن دستمال روی زبان یا دهان کودک، رنگ صورتی آن خود را نشان داد، مشکلی وجود ندارد. در صورتی که لکه سفید به‌سادگی جدا نمی‌شود یا زیر آن، لکه‌های قرمزرنگ می‌بینید، احتمالا برفک دهان است و باید فرزند خود را نزد پزشک اطفال ببرید.
بی‌قراری نوزاد هنگام شیر خوردن
اگر فرزند شما هنگام شیر خوردن، شروع به مکیدن سینه مادر یا شیشه شیر می‌کند اما بعد از آن بی‌قراری می‌کند، ممکن است دچار برفک دهان شده باشد.
آیا برفک دهان مسری است؟
اگر فرزند شما شیر مادر می‌خورد، احتمالا او تنها کسی نیست که دچار این عفونت قارچی شده است. این عفونت از طریق سینه مادر به او نیز منتقل می‌شوند. نشانه‌های برفک در نوک سینه‌های مادر سوزش و درد نوک سینه‌ها همراه با ظاهری صورتی و براق است. در این حالت، نوک سینه‌های مادر دچار خارش یا پوسته پوسته می‌شود. درد همراه با تیر کشیدن هنگام شیر دادن نوزاد یا پس از آن نیز از نشانه‌های سرایت این عفونت به سینه مادر است.
در برخی از مواقع نیز نوزادی که دچار برفک دهان شده، نوعی عفونت قارچی به نام راش پوشک می‌گیرد. این ضایعات پوستی قرمزرنگ و ملتهب در پاها و پشت نوزاد ظاهر می‌شوند.
درمان برفک دهان نوزاد
از آنجایی که برفک نوزاد به‌راحتی به مادر منتقل می‌شود، بهتر است که مادر و نوزاد هر دو درمان شوند. برای درمان نوزاد معمولا یک داروی ضدقارچ مانند قطره نیستاتین تجویز می‌شود. این قطره را باید هر روز چندین مرتبه به صورت موضعی در داخل دهان و زبان نوزاد کودک بمالید. مدت مصرف این قطره معمولا ۱۰ روز است. این قطره باید روی تمام لکه‌های سفید دهان نوزاد مالیده شود. در موارد شدیدتر، قطره خوراکی فلوکونازول تجویز می‌شود. ضایعات پوستی نوزاد در اطراف پاها و پشت او نیز با داروهای ضد قارچ مختلفی که مخصوص آن بخش از بدن هستند، درمان می‌شوند.
برای درمان مادر نیز پماد ضد قارچ تجویز می‌شود تا آن را طبق تجویز پزشک روی سینه‌های خود بمالد. با مصرف این دارو، عفونت ظرف یک هفته یا بیشتر درمان می‌شود. در غیر این صورت، باید دوباره به پزشک مراجعه کنید.
کلام آخر
برای پیشگیری از برفک دهان نوزاد نمی‌توانید کاری انجام بدهید. بااین‌حال، می‌توانید این مشکل را با مراجعه به پزشک و استفاده از داروهایی که او تجویز می‌کند، کنترل کنید. تمیز و استریل کردن پستانک، شیشه شیر و شیردوش هم می‌تواند از عفونت‌های بعدی پیشگیری کند.
علاوه‌براین، بهتر است که در فواصل شیردهی سینه مادر خشک و تمیز شود تا باکتری‌ها و میکروب‌ها در آن فرصت رشد پیدا نکنند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها نیز ممکن است باعث ایجاد این عفونت قارچی شوند. بنابراین، آنها را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.
