دندان‌های عقل آخرین دندان‌های آسیاب هستند که معمولا در سنین ۱۷ تا ۲۵ سالگی رشد می‌کنند. بیشتر دندان‌پزشکان کشیدن این دندان‌ها که به عنوان دندان‌های آسیاب نیز شناخته می‌شوند را توصیه می‌کنند. از این طریق، از عوارض ناخواسته این دندان پیشگیری می‌شود. اگر به دلایل کشیدن یا جراحی دندان عقل فکر می‌کنید، خواندن این مقاله می‌تواند به بسیاری از سؤالات‌تان پاسخ دهد. روش جراحی دندان عقل نیز موضوعی است که در این مقاله می‌خوانید.
عوارض شایع دندان عقل
دلیل اصلی عوارض مختلف دندان عقل در بیشتر افراد این است که در دهان آنها فضای کافی برای رشد ۴ دندان آسیاب اضافی وجود ندارد. به همین علت، عوارض مختلفی ایجاد می‌شود که شایع‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- به هم فشرده شدن دندان‌ها؛
- عفونت دندان و لثه؛
- درد یا تورم در لثه؛
- قرمز و متورم شدن لثه‌ها یا خونریزی آنها؛
- بوی بد دهان؛
- ازدحام و شلوغی دندان‌ها؛
- پوسیدگی دندان.
بااین‌حال، در برخی از موارد، دندان‌های عقلی که نشانه خاصی ندارند هم باید کشیده شوند چون ممکن است به مرور زمان به لثه‌ها یا دندان‌های مجاور آسیب برسانند. به همین علت، بیشتر دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که پیش از بروز هر مشکلی، دندان عقل را بکشید، در وقت و هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید و از درد خود بکاهید.
انواع دندان عقل نهفته
دندان‌های عقل استعداد عجیبی در نهفته شدن دارند. گاهی اوقات، بخشی از این دندان‌ها در استخوان فک یا لثه گیر می‌کنند و در برخی از مواقع، این دندان کاملا نهفته رشد می‌کند. در مجموع، دندان‌های عقل نهفته ۳ نوع دارند که عبارت‌اند از:
- دندان عقل نهفته با زاویه: دندانی که به سمت جلو یا پشت دهان زاویه دارد. این دندان بسته به زاویه‌ای که دارد، به دندان‌های مجاور فشار وارد می‌کند.
- دندان عقل نهفته به صورت افقی: این دندان به صورت طولی در لثه قرار دارد. این نوع نهفتگی به دلیل فشار روی دندان آسیاب دوم ممکن است دردناک باشد.
- دندان عقل نهفته به صورت عمودی: اگر چه این دندان عقل عمودی یا نزدیک به عمودی است اما گاهی به ریشه دندان آسیاب دوم فشار وارد می‌کند.
تنها راه برای برداشتن دندان‌های عقل نهفته جراحی آنها است. این کار معمولا توسط یک جراح دندانپزشک که متخصص کشیدن دندان عقل است، انجام می‌شود.
دلایل اصلی برای جراحی و کشیدن دندان عقل
بهترین زمان برای کشیدن یا جراحی دندان عقل اوایل تا اواسط نوجوانی است. در این سنین، دندان‌های عقل هنوز در حال رشد هستند. بنابراین، اندازه کوچکتری دارند و راحت‌تر برداشته می‌شوند اما چرا این دندان کشیده یا جراحی می‌شود؟ این کار ۵ دلیل مهم دارد.
۱. فشار به سایر دندان‌ها
از آنجایی که در دهان بیشتر افراد، فضای کافی برای دندان عقل وجود ندارد، به محض رویش این دندان، به داخل دهان فشار وارد می‌شود. در نتیجه، دندان‌های دیگر جابه‌جا می‌شوند و اگر قبلا طرح لبخندی بدون عیب و نقص داشته‌اید، متوجه خواهید شد که دندان‌ها از جای اصلی خود خارج شده‌اند. جابه‌جایی دندان‌ها اغلب باعث فشار وارد آمدن به دندان‌های آسیاب عقب می‌شود و برای آنها مشکلاتی ایجاد می‌کند.
۲. مشکلات مربوط به بهداشت دهان و دندان
برای اینکه دندان‌ها و لثه‌هایی سالم داشته باشید، باید بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن نیز بخشی مهمی از این مسئله است. بااین‌حال، دندان‌های آسیاب سوم در پشت دهان ظاهر می‌شوند و دسترسی به آنها دشوارتر است. نتیجه این می‌شود که نمی‌توانید این دندان‌ها را به‌خوبی دندان‌های دیگر تمیز کنید و این دندان‌ها بیش از سایرین مستعد تشکیل پلاک، پوسیدگی، بیماری لثه و بدبو کردن دهان می‌شوند.
۳. مشکلات مربوط به فک
وجود دندان عقل گاهی باعث درد فک نیز می‌شود. گاهی اوقات، این درد در اثر نهفتگی یا عفونت دندان عقل ایجاد می‌شود. درد فک ناشی از دندان عقل ممکن است به دلیل کیست‌ها و تومورهایی باشد که در اطراف دندان‌های عقل نهفته یا عادی یا دندان‌هایی که ناهماهنگ شده‌اند، ایجاد می‌شوند.
۴. مشکلات سینوسی
دندان عقلی که در بخش بالای دهان قرار گرفته، به سینوس‌های این قسمت نزدیک است. ریشه‌های این دندان‌ها، به‌ویژه اگر از نوع نهفته باشند، ممکن است به سمت سینوس رشد کنند و باعث ایجاد فشار ناخوشایند در این قسمت شوند. این مسئله ممکن است شما را در معرض خطر آبسه در ریشه دندان قرار دهد که به نوبه خود باعث درد سینوسی یا سینوزیت می‌شود.
۵. کشیدن دندان عقل برای پیشگیری
حتی اگر دندان عقل هیچ مشکل آزاردهنده‌ای هم برایتان ایجاد نکند، ممکن است دندانپزشک کشیدن و جراحی این دندان را به شما توصیه کند. در واقع، بسیاری از افراد برای محافظت از سلامت دهان و دندان خود و پیشگیری از عوارض بعدی مانند بیماری لثه یا عفونت دندان عقل، این دندان را می‌کشند. در این صورت، در بسیاری از هزینه‌های بعدی برای درمان مشکلات دهان و دندان صرفه‌جویی می‌کنید.
دندان عقل چگونه از دهان خارج می‌شود؟
دندانپزشک ممکن است بسته به شرایط شما و دندان عقلتان، آن را مثل دندان‌های دیگر بکشد یا برای این کار از روش جراحی استفاده کند. روش اول بسیار ساده است اما درباره روش دوم قضیه کمی فرق می‌کند. جراحی دندان عقل باید توسط جراح دندانپزشک انجام شود. او پیش از انجام این روش درمانی، فرایند آن را برایتان توضیح می‌دهد. برخی از جراحان دندانپزشک نیز پیش از شروع به کار از شما رضایت‌نامه کتبی می‌گیرند.
معمولا برای جراحی دندان عقل، ابتدا نواحی اطراف دندان با تزریق بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شوند. درست پیش از کشیدن این دندان نیز فشاری احساس می‌کنید چون دندانپزشک باید با تکان دادن دندان به جلو و عقب، حفره‌ای باز کند. گاهی اوقات نیز یک برش کوچک روی لثه داده می‌شود یا دندان را پیش از برداشتن به قطعات کوچکتر تبدیل می‌کنند.
جراحی دندان عقل کمتر از ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. در برخی از موارد نیز این مدت‌زمان بیشتر می‌شود. پس از خارج شدن دندان عقل به روش جراحی یا کشیدن این دندان، ممکن است دهانتان کمی متورم شود و احساس ناراحتی اندکی داشته باشید. در برخی از مواقع نیز کبودی خفیفی مشاهده می‌شود. این علائم در ۳ روز ابتدایی پس از جلسه دندان‌پزشکی بدتر هستند اما معمولا در عرض ۲ هفته بهبود می‌یابند.
سخن پایانی
شاید در گذشته، اجداد ما از دندان عقل مانند سایر دندان‌های آسیاب استفاده می‌کردند اما امروزه این دندان جز درد، عفونت و مشکلات دهان و دندان فایده‌ای ندارد. به همین علت، بیشتر دندان‌پزشکان توصیه می‌کنند که آن را به روش ساده کشیدن دندان یا جراحی از دهان خارج کنید. معمولا روش جراحی دندان عقل برای دندان‌هایی توصیه می‌شود که به صورت نهفته رشد کرده‌اند. در هر صورت، خارج کردن این دندان با جراحی نیز برای یک دندانپزشک حرفه‌ای بسیار ساده خواهد بود. به این ترتیب، مثل همیشه و بدون هیچ درد و ناراحتی لبخند می‌زنید.
