ممکن است در حال جویدن یخ یا یک آب‌نبات سفت باشید اما متوجه شوید که یک تکه از آن نه ذوب می‌شود و در دهانتان حل می‌شود. اگر کمی دقت کنید، متوجه خواهید شد که این تکه، بخشی از دندان شکسته شما است. اگرچه مینای دندان سخت‌ترین بافت بدن محسوب می‌شود اما استحکام آن هم محدودیت‌هایی دارد. زمین خوردن، وارد شدن ضربه به صورت یا گاز گرفتن چیزی سفت می‌تواند دندان به‌ویژه دندان پوسیده را بشکند یا لق کند. اگر متوجه شکستگی دندان خود شده‌اید، نترسید. دندانپزشک می‌تواند به شما کمک کند. در این مقاله، روش‌های ترمیم دندان شکسته را می‌خوانید.
۱. پر کردن یا باندینگ دندان
اگر فقط تکه‌ای کوچک از مینای دندانتان جدا شده باشد، احتمالا دندانپزشک آن را با پر کردن دندان ترمیم کند. اگر یکی از دندان‌های جلویی شما آسیب دیده باشد یا هنگام لبخند زدن قابل رؤیت باشد، دندانپزشک از روشی به نام باندینگ دندان استفاده می‌کند. در این روش، رزین کامپوزیت هم‌رنگ دندان به کار می‌رود.
برای باندینگ دندان معمولا به بی‌حسی نیازی نیست. برای ترمیم دندان، ابتدا سطح آن زبر می‌شود تا مواد باندینگ به آن بچسبد. سپس، ماده‌ای چسبنده روی دندان کشیده می‌شود. در انتها، یک رزین هم‌رنگ دندان روی آن قرار می‌گیرد. پس از تبدیل کردن مواد باندینگ به شکل دندان طبیعی، از نور ماوراء بنفش برای سفت کردن مواد آن استفاده می‌شود.
۲. تاج دندانی
اگر بخش بزرگی از دندان شکسته یا دچار پوسیدگی شده باشد، دندانپزشک بخش باقی‌مانده آن را می‌تراشد یا سوهان می‌کشد. سپس، آن را با تاج دندانی می‌پوشاند تا از دندان محافظت کند و ظاهر آن را بهبود ببخشد.
اگر قسمت بالای دندان شکسته باشد اما ریشه آن آسیبی ندیده باشد، دندانپزشک یا متخصص ریشه دندان، ابتدا درمان ریشه انجام می‌دهد. سپس، یک پایه درون کانال قرار می‌گیرد تا تاج دندان روی آن محکم شود. برای نصب تاج معمولا به ۲ جلسه دندان‌پزشکی با فاصله ۲ تا ۳ هفته نیاز دارید. در جلسه اول، ریشه دندان بررسی و درمان می‌شود. در صورت لزوم نیز، پایه‌ای برای تاج درست می‌کنند. در جلسه بعدی هم تاج دندان نصب خواهد شد.
۳. ونیر دندانی
اگر دندان جلویی شکسته یا لب‌پریده شده باشد، ونیر دندان می‌تواند آن را ترمیم کند تا دوباره سالم و کامل شود. ونیر یک پوسته نازک ساخته شده از مواد کامپوزیت سرامیکی یا رزین هم‌رنگ دندان است که جلوی دندان را کاملا می‌پوشاند.
برای ترمیم دندان از طریق ونیر، حدود ۰.۳ تا ۱.۲ میلی‌متر از مینای دندان تراشیده می‌شود. در مرحله بعدی، از دندان قالب‌گیری می‌کنند تا ونیر مطابق با آن ساخته شود. وقتی روکش دندان آماده شد، معمولا ۱ یا ۲ هفته بعد از این جلسه دندان‌پزشکی، ونیر روی دندان نصب می‌شود.
۴. درمان کانال ریشه
اگر تراشیدگی یا شکستگی دندان به اندازه‌ای باشد که پالپ آن را در معرض دید قرار دهد، ممکن است باکتری‌ها وارد آن شوند و آن را آلوده کنند. اگر دندان شما درد می‌کند، تغییر رنگ داده یا به گرما و سرما حساس شده، احتمالا پالپ آن آسیب دیده یا دچار عفونت شده است. اگر پالپ بیمار از بین برود، باید آن را جدا کرد. در غیر این صورت، دندان عفونی شده و باید کشیده شود. در درمان ریشه دندان، پالپ مرده دندان برداشته می‌شود. سپس، کانال ریشه را تمیز و ضدعفونی می‌کنند.
درمان ریشه توسط دندان‌پزشکان عمومی یا اندودنتیست‌ها انجام می‌شود. بیشتر درمان‌های ریشه از پر کردن دندان دردناک‌تر نیستند. در بیشتر مواقع نیز باید دندان باقی‌مانده با روکشی ترمیم شود تا از آن در برابر پوسیدگی و آسیب‌های دندانی محافظت کند.
۵. سیلانت‌ها دندانی
سیلانت‌های دندانی برای پوشاندن سوراخ‌های ایجاد شده میان دندان‌های سالم و دندان‌هایی که از بین رفته‌اند و محافظت از دندان‌های عفونی یا ترک‌خورده ایده‌آل هستند. این شیارپوش‌ها مانعی در برابر باکتری‌ها نیز به شمار می‌روند.
سخن پایانی
اگر دندانتان شکسته یا لب‌پریده شده، نباید بترسید یا نگران شوید. در این صورت، باید بلافاصله به دندانپزشک مراجعه کنید. در این فاصله، نباید ریشه دندان را لمس کنید. دهانتان را با آب گرم بشویید و علائم ایجاد شده را درمان کنید. با گاز استریل یا پارچه‌ای ضدعفونی شده خونریزی را کنترل کنید. برای کاهش تورم دهان نیز از کمپرس سرد کمک بگیرید. اگر هم درد شدیدی دارید، از استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین آن استفاده کنید.
دندان‌های شکسته شده را هم با خود نزد دندانپزشک ببرید. حتی اگر توانستید دندان را دوباره در جای خود قرار بدهید، باز هم باید به دندانپزشک مراجعه کنید. او می‌تواند دندان آسیب‌دیده شما را به صورت حرفه‌ای و اصولی ترمیم و درمان کند.
