مینای دندان سخت‌ترین ماده معدنی در بدن است و از دندان‌های ما در برابر آسیب‌های احتمالی ناشی از فعالیت‌های روزمره مانند گاز گرفتن لقمه‌های غذا و جویدن آن محافظت می‌کند. با وجود این، گاهی به دلایل مختلف فرسایش مینای دندان رخ می‌دهد. به خواندن این مقاله ادامه دهید تا بدانید که چه چیزی منجر به فرسایش مینای دندان می‌شود و چگونه می‌توان از این مشکل پیشگیری کرد.
منظور از فرسایش مینای دندان چیست؟
سطح خارجی دندان از مینای دندان تشکیل شده که از آن در برابر آسیب‌های فیزیکی و شیمیایی محافظت می‌کند. مینای دندان سخت‌ترین بافت بدن انسان محسوب می‌شود، به طوری که سختی آن حتی از استخوان نیز بیشتر است.
مینای دندان اولین محافظ و سد دفاعی دندان‌های شما در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مختلف موجود در غذا و مایعات است. در نتیجه، این احتمال وجود دارد که در معرض ساییدگی و تحلیل رفتن قرار بگیرد. به این حالت فرسایش مینای دندان می‌گویند.
مینای دندان پس از فرسایش، دوباره رشد نمی‌کند اما می‌توانید با درمان‌های دندان‌پزشکی و مراقبت از دندان‌های خود از بدتر شدن وضعیت آن جلوگیری کنید.
از کجا بفهمیم مینای دندان دچار فرسایش شده است؟
فرسایش مینای دندان ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد اما نشانه‌هایی که اغلب مشاهده می‌شوند، عبارت‌اند از:
- افزایش حساسیت دندان به طعم و دمای خوراکی‌ها؛
- ترک خوردن دندان؛
- تغییر رنگ دندان؛
- وجود فرورفتگی‌هایی در سطح دندان.
البته، همیشه هم فرسایش مینای دندان با این نشانه‌ها مشخص نمی‌شود. در برخی از مواقع، این فرسایش قابل‌توجه‌تر است. در نتیجه، دچار دندان‌درد می‌شوید و دندان‌هایتان نسبت به غذا و نوشیدنی سرد، گرم، اسیدی و تند بسیار حساس می‌شوند.
با گذشت زمان، فرسایش مینای دندان عوارض دیگری نیز در پی دارد که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- زرد و لکه‌دار شدن دندان‌ها؛
- بیش از حد حساس شدن دندان‌ها؛
- لبه‌های دندان حالت خشن و زبری پیدا می‌کنند؛
- ایجاد لکه‌های براق روی سطح دندان؛
- افزایش میزان پوسیدگی دندان؛
- شفاف شدن دندان‌ها؛
- شکستگی دندان.
چرا فرسایش مینای دندان اتفاق میفتد؟
بسیاری از عوامل مختلف در از دست رفتن مواد معدنی مینای دندان و فرسایش آن نقش دارند. در این میان، نقش چند عامل از بقیه بیشتر است. این عوامل عبارت‌اند از:
- مصرف مواد غذایی شیرین و حاوی نشاسته: باکتری‌ها عاشق مواد غذایی شیرین و پر از نشاسته هستند. با مصرف این مواد غذایی، در واقع، به باکتری‌ها فرصتی طلایی برای رشد و تکثیر می‌دهید. این باکتری‌ها می‌توانند در نهایت به مینای دندان شما آسیب برسانند.
- خشکی دهان: بزاق دهان می‌تواند اسیدهایی که باعث فرسایش مینای دندان و پوسیدگی دندان می‌شوند را در خود حل کند. اگر دچار خشکی دهان شوید یا در اثر بیماری یا مصرف یک دارو گلویتان مرتب خشک شده باشد، اسیدها بیشتر در مینا باقی می‌مانند. در نتیجه، احتمال فرسایش آن بیشتر خواهد شد.
- مصرف غذاهای اسیدی: مصرف غذاها یا نوشیدنی‌ها اسیدی بر سلامت دندان‌های شما تأثیری مستقیم دارد تا جایی که مینای دندان را به خطر می‌اندازد. اگر الکل، نوشابه‌های گازدار یا آب‌میوه بسیار بنوشید، مواد معدنی مینای دندان به‌تدریج از بین می‌روند.
- مشکلات گوارشی: اختلالات غذایی، مشکلات معده یا رفلاکس اسید معده نیز می‌توانند به مینای دندان آسیب برسانند. بر اثر این مشکلات، اسید معده وارد دهان شما شده و مینای دندان را در معرض آسیب قرار می‌دهد. این مسئله در نهایت به فرسایش مینای دندان نیز منجر می‌شود.
- دیابت: دیابت نوعی بیماری التهابی است که تمام بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری برای دهان و دندان عوارضی مانند فرسایش مینای دندان، بیماری لثه، از دست دادن دندان یا پوسیدگی آن را در پی دارد.
- دندان قروچه یا به‌شدت مسواک زدن: اگر این دو کار را همیشه انجام بدهید، در نهایت و در عرض چند سال، مینای دندان دچار فرسایش خواهد شد.
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی: این اختلال با علائمی مانند دندان قروچه، فشردن فک و روش‌های غیرمعمول جویدن غذا همراه است. هر یک از این مسائل نیز به‌تنهایی می‌توانند به فرسایش مینای دهان منتهی شوند.
- عوارض جانبی مصرف برخی از داروها: همان‌طور که توضیح دادیم، مصرف برخی از داروها می‌تواند مینای دندان را به روش‌های مختلف تحت تأثیر قرار دهد. از آن گذشته، مصرف برخی از داروها ممکن است باعث کاهش کلسیم بدن شود. در نتیجه، مینای دندان را در برابر اسیدها، مواد معدنی، فرسایش و در نهایت، شکستگی آسیب‌پذیرتر می‌کند.
- عوامل محیطی و عادات نادرست: علاوه بر مسواک زدن نادرست و دندان قروچه، برخی از عادات نیز باعث آسیب رسیدن به مینای دندان می‌شوند. باز کردن درب بطری‌های نوشابه با دهان، جویدن ناخن، جویدن مداد، گاز گرفتن استخوان سفت یا استفاده از دندان برای هر کاری به غیر از غذا خوردن می‌تواند به مینای دندان شما آسیب برساند.
راه‌های پیشگیری از فرسایش مینای دندان
بهترین راه برای اینکه از فرسایش مینای دندان‌هایمان جلوگیری کنیم، رعایت بهداشت دهان و دندان است. تمیز ماندن دهان باعث می‌شود که دندان‌ها محکم بمانند و دچار فرسایش نشوند. با مصرف لبنیات و مواد غذایی حاوی کلسیم نیز می‌توانید مینای دندان خود را تقویت کنید.
علاوه‌براین، باید مصرف غذاهای حاوی نشاسته، مواد اسیدی یا شیرین را کاهش دهید. مصرف نوشابه، الکل و غذاها و خوراکی‌های ناسالم مانند چیپس نیز می‌تواند به فرسایش مینای دندان‌ها کمک کند.
نوشیدن آب فراوان می‌تواند از خشکی دهان جلوگیری کند و بزاق دهان شما را بیشتر کند. در نتیجه، خبری از فرسایش مینای دندان نخواهد بود.
کلام آخر
فرسایش مینای دندان یکی از مشکلاتی است که در اثر عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و داشتن رژیم غذایی ناسالم به وجود می‌آید. از آنجایی که مینای دندان شما پس از فرسایش، دوباره رشد نمی‌کند، بهتر است به توصیه‌های مربوط به پیشگیری از این مشکل، عمل کنید.
با مشاهده نشانه‌های دندانی که دچار فرسایش شده، به دندانپزشک مراجعه کنید. او می‌تواند با استفاده از روکش‌ها، بریج‌ها، پرکننده‌ها و تاج دندانی، دندان‌های آسیب‌دیده شما را ترمیم کند.
