کراس بایت یکی از مشکلات دندانی شایع میان جوانان و بزرگ‌سالان است. در صورت بروز این مشکل، گاهی اوقات در جویدن غذا دچار مشکل می‌شوید. در برخی از مواقع نیز دندانپزشک با معاینه دندان‌ها به شما می‌گوید که دچار کراس بایت شده‌اید. گزینه‌های درمانی مختلفی برای حل این عارضه وجود دارند. در این مقاله، درباره کراس بایت، علل آن و گزینه‌های درمانی برای اصلاح آن می‌خوانید.
کراس بایت چیست؟
همان‌طور که احتمالا از نام آن حدس می‌زنید، کراس بایت به دندان‌هایی گفته می‌شود که وقتی دهان بسته است، روی یکدیگر قرار نمی‌گیرند. اگر دچار کراس بایت شده باشید، ممکن است بخشی از دندان‌های پایینی شما جلوی دندان‌های بالایی قرار بگیرند. این عارضه در دندان‌پزشکی و ارتودنسی عارضه‌ای نسبتا شایع محسوب می‌شود.
کراس بایت ۲ نوع است:
- قدامی؛
- خلفی.
در کراس بایت خلفی، گروهی از دندان‌های پایینی به سمت پشت دهان، روی دندان‌های فک بالا قرار می‌گیرند. کراس بایت قدامی هم به گروهی از دندان‌ها در قسمت جلوی پایین دهان گفته می‌شود که روی دندان‌های فک بالا قرار می‌گیرند.
عوارض کراس بایت
کراس بایت فقط یک مشکل زیبایی نیست. این عارضه برای بزرگ‌سالان مشکلات دیگری ایجاد می‌کند که برخی از آنها عبارت‌اند از:
- درد فک یا دندان‌ها؛
- پوسیدگی دندان؛
- آپنه خواب؛
- اختلالات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)؛
- سردردهای مکرر؛
- مشکل در صحبت کردن یا ایجاد صداهای خاص موقع صحبت کردن؛
- درد عضلات فک، گردن و شانه.
دلایل کراس بایت چیست؟
به طور کلی، کراس بایت از ۲ عامل مهم ناشی می‌شود.
۱. عوامل ژنتیکی
علل اسکلتی و دندانی کراس بایت ممکن است ژنتیکی باشند. در واقع، اگر سایر اعضای خانواده دچار این عارضه باشند، احتمال ابتلا شما یا فرزندتان به آن افزایش می‌یابد.
عدم تطابق میان اندازه فک و دندان‌ها نیز ممکن است شما را دچار این عارضه کند.
۲. عوامل محیطی
در برخی از مواقع نیز شرایطی پیش می‌آید که سبب کراس بایت می‌شوند. اگر دندان‌های شیری‌تان در سالهای ابتدایی زندگی لق نشده یا نیفتاده یا دندان‌های دائمی شما با تأخیر درآمده‌اند، ممکن است که خط فک و دندان‌های دیگر برای جبران این مسائل دچار کراس بایت شده باشند.
عاداتی مانند تنفس دهان یا مکیدن انگشت شست در اواخر دوران کودکی نیز ممکن است در ایجاد این عارضه نقش داشته باشند.
درمان‌های کراس بایت
در بیشتر مواقع، درمان این عارضه از طریق روش‌های ارتودنسی از جمله نصب بریس انجام می‌شود. بریس‌ها معمولا در دوران کودکی یا اوایل نوجوانی که فک هنوز در حال رشد است، به کار می‌روند. بااین‌حال، هیچ‌وقت برای درمان دیر نیست. ارتودنتیست‌ها می‌توانند هم کودکان و هم بزرگ‌سالان را درمان کنند. درمان نیز اغلب در مراحل مختلف انجام می‌شود و گاهی باید دندان‌های شیری یا حتی دائمی کشیده شوند.
در موارد نادر که مشکل حادتر می‌شود، به جراحی نیاز است. یک جراح فک و صورت، فک پایین را کوتاه‌تر می‌کند تا امکان تراز مناسب دندان‌ها فراهم شود.
مراقبت مناسب از دهان و دندان‌ها و انجام دادن کارهایی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن برای بهتر شدن نتایج ارتودنسی ضرورت دارد. ممکن است بریس‌ها تمیز و سالم نگه داشتن دندان‌ها را دشوار کنند.
ارتودنتیست می‌تواند شکل و تراز فک و دندان‌های بیماران جوان را راحت‌تر اصلاح کند. بریس‌ها یا ترمیم‌های دندانی برای اصلاح ناهماهنگی خفیف دندان‌های بیماران مسن‌تر نیز مؤثر هستند. بااین‌حال، اگر کراس بایت شدید باشد، ممکن است بیمار به جراحی فک نیاز داشته باشد.
سن بیمار، علت و نوع کراس بایت عواملی هستند که بر نوع درمان آن تأثیر می‌گذارند. برای درمان این عارضه، ۶ روش درمانی وجود دارد که عبارت‌اند از:
- بریس‌ها: بریس‌های ارتودنسی دندان‌های بالا و پایین را صاف می‌کنند تا بایت در موقعیت صحیح قرار بگیرد. این روش درمانی برای کودکان و بزرگ‌سالان کاربرد دارد.
- وسیع‌کننده کام (پالاتال اکسپندر): اگر فک بالایی کوچک باشد و با فک پایین تناسب نداشته باشد، کراس بایت ایجاد می‌شود. ارتودنتیست می‌تواند اندازه فک بالا را با وسیع‌کننده کام بیشتر کند. وسیع‌کننده‌های کام فک را به‌تدریج گشاد می‌کنند. این ابزارهای ارتودنسی را باید در طول شب بپوشید.
- هدگیر ارتودنسی: هدگیر به سر و صورت شما متصل می‌شود و با سیم به دندان‌ها فشار ملایمی وارد می‌کند. نیروی واردشده به دندان‌ها و فک باعث افزایش یا کاهش رشد فک می‌شود. این ابزار ارتودنسی معمولا برای کودکان و نوجوانان که فک‌های در حال رشد دارند، تجویز می‌شود.
- کشیدن دندان: ممکن است متخصص ارتودنسی کشیدن برخی از دندان‌ها را توصیه کند تا برای عقب بردن دندان‌های پایین قبل از نصب بریس فاصله بیشتری ایجاد شود.
- ترمیم‌های دندانی: باندینگ، پوشاندن و تغییر شکل دندان‌ها نیز می‌تواند از انحراف خفیف آنها جلوگیری کند.
- عمل جراحی: معمولا فک بزرگ‌سالان برای تنظیم با درمان‌های غیرتهاجمی مناسب نیست. بنابراین، ممکن است دندانپزشک یا ارتودنتیست از روش جراحی برای اصلاح فک و دندان‌ها استفاده کند.
سخن پایانی
کراس بایت عارضه‌ای شایع است که در صورت عدم درمان به عوارض دیگری منجر می‌شود. برای درمان این عارضه در کودکان و بزرگ‌سالان روش‌های مختلفی وجود دارد. اگر فکر می‌کنید که دچار این عارضه شده‌اید، باید برای معاینه و درمان به دندانپزشک یا ارتودنتیست مراجعه کنید.
