برای درمان ناهماهنگی‌های فک بالا یا پایین راه‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها ارتوسرجی است. در این مقاله، با این روش درمانی، مراحل آن و بهبودی پس از آن آشنا می‌شوید.
ارتوسرجری چیست؟
ارتوسرجری به نوعی جراحی فک گفته می‌شود که هدف از آن اصلاح ناهنجاری‌های فک بالا یا پایین است. این جراحی معمولا همراه با درمان ارتودنسی یا بریس انجام می‌شود. ارتوسرجری نیازمند کار گروهی چند متخصص شامل کارشناس ارتودنسی، جراح دهان و فک و صورت و متخصصان بهداشتی مانند کارشناسان تغذیه و گفتار درمانگران است.
در ارتوسرجری موقعیت فک و دندان‌ها صاف و تغییر داده می‌شود تا بی‌نظمی‌های دندانی و اسکلتی فک اصلاح شود. اقداماتی که در این روش جراحی انجام می‌شوند، به عوامل متعددی مانند شدت بیماری و محل قرارگیری فک و دندان بستگی دارند.
چه کسانی به ارتوسرجری نیاز دارند؟
برای اینکه متوجه شوید که نیازمند جراحی ارتودنسی هستید یا خیر، باید رشد فک شما بررسی شود. اگر فک‌های بالا و پایین شما با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند، ممکن است اندازه و عملکرد آنها اختلاف داشته باشد. ارتوسرجری به دنبال رفع چنین ناهنجاری‌هایی در استخوان صورت و هم‌راستایی صحیح فک‌ها است. نتیجه این جراحی وقتی همراه با بریس یا اینویزیلاین انجام شود، متفاوت خواهد بود.
مشکلاتی که نشان می‌دهند که احتمالا به ارتوسرجری نیاز دارید، عبارت‌اند از:
- دشواری در جویدن، گاز گرفتن یا بلعیدن غذا؛
- درد و سردرد مزمن مربوط به اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)؛
- اپن پایت که در آن، موقع بسته شدن دهان، میان دندان‌های بالا و پایین فاصله وجود دارد؛
- ظاهر نامتقارن صورت از جلو یا پهلو؛
- آسیب رسیدن به فک یا صورت؛
- نقائص مادرزادی؛
- عقب رفتن فک پایین و چانه؛
- فک بیرون‌زده؛
- مشکل یا ناتوانی در به هم خوردن لب‌ها بدون فشار دادن آنها؛
- تنفس دهانی مزمن؛
- آپنه خواب.
خوشبختانه، ارتوسرجری همیشه، حتی در موارد شدید، ضرورت ندارد. بسیاری از مواردی که در گذشته به جراحی نیاز داشتند، اکنون تنها با درمان ارتودنسی قابل درمان هستند. بااین‌حال، ویژگی‌های هر فرد با دیگری تفاوت دارد و اینکه آیا شما به جراحی ارتودنسی نیاز دارید یا خیر، به وضعیت شما بستگی دارد. برای اینکه متوجه شوید که به این جراحی نیاز دارید یا خیر، باید به ارتودنتیست مراجعه کنید.
ارتوسرجری چگونه انجام می‌شود؟
این جراحی نوعی روش درمانی بی‌خطر است و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. برای ارتوسرجری معمولا به چند روز بستری شدن در بیمارستان و استراحت برای ۴ تا ۶ هفته نیاز دارید. پس از این جراحی، از نوعی آتل روی دندان‌های بالایی استفاده می‌شود تا آنها را محکم کند و بایت شما هدایت شود.
برای اطمینان از محکم شدن بایت و استراحت دادن به فک، دندان‌های شما به مدت چند هفته به یکدیگر محکم می‌شوند و به شما رژیم غذایی مایعات تجویز خواهد شد. عوارض جانبی این جراحی شامل تورم صورت و کمتر باز شدن دهان می‌شود اما این عوارض در عرض چند هفته برطرف می‌شوند. ارتوسرجری مراحل مختلفی دارد که آنها را در ادامه می‌خوانید.
مرحله اول: برنامه‌ریزی برای درمان
در این مرحله، متخصص ارتودنسی و جراح فک و صورت وضعیت و سوابق شما را بررسی می‌کنند. آنها در این مرحله تصمیم می‌گیرند که چگونه دندان‌های شما را به بهترین نحو تراز کنند و چه روشی برای درمان شما مناسب‌تر است.
مرحله دوم: ارتودنسی قبل از جراحی
بسیاری از بیماران پیش از جراحی تحت درمان ارتودنسی قرار می‌گیرند. به این ترتیب، دندان‌های آنها تراز می‌شوند تا موقعیت استخوان‌های فک آنها راحت‌تر بهینه شود. این مرحله ممکن است ۹ تا ۱۸ ماه طول بکشد. این مدت‌زمان به عوامل متعددی مانند وضعیت بیمار، سن و میزان همکاری او و همچنین، سازگاری این روش با دندان‌ها و فک او بستگی داد. در طول این مرحله، بیمار معمولا هر ۴ تا ۶ هفته ویزیت می‌شود.
مرحله سوم: جراحی ارتوگناتیک
پس از اتمام مرحله ارتودنسی قبل از جراحی، جراحی ارتوگناتیک برنامه‌ریزی و اجرا می‌شود.
مرحله چهارم: ارتودنسی پس از جراحی
درمان ارتودنسی پس از جراحی ادامه می‌یابد تا دندان‌ها به تراز نهایی برسند و در موقعیت جدید خود حفظ شوند.
کلام آخر
اگر به ارتوسرجری فکر می‌کنید یا متخصص ارتودنسی آن را به شما پیشنهاد می‌دهد، قبل از هر کاری باید از تصمیم خود مطمئن شوید. ارتوسرجری یک جراحی بزرگ است که می‌تواند زندگی شما را برای چندین هفته و ماه مختل کند. بنابراین، باید پیش از شروع مراحل این جراحی، درباره انتظارات خود از این روش درمانی با پزشک خود صحبت کنید. او با دقت به سؤالات شما پاسخ می‌دهد و به شما زمان می‌دهد تا مطمئن شوید که این جراحی برای شما مناسب است.
