دندان‌های عقل که در واقع سومین مجموعه از دندان‌های آسیاب ما هستند، مثل گذشته‌ها کاربردی ندارند. در گذشته، اجدادمان از این دندان‌ها برای غذا خوردن استفاده می‌کردند اما این روزها این دندان‌ها برای بسیاری از ما جز درد چیز دیگری ندارند. دندان‌های عقل اغلب دچار عفونت می‌شوند و به دندان‌های مجاور آسیب می‌رسانند. در نتیجه، بسیاری از افراد مجبور به کشیدن این دندان‌ها می‌شوند. بااین‌حال، کشیدن دندان عقل در بسیاری از مواقع کار ساده‌ای نیست چون این دندان معمولا به صورت نهفته است و باید جراحی شود. در این مقاله، درباره انواع جراحی دندان عقل، مراحل آن و بایدها و نبایدهای پس از آن می‌خوانید.
انواع جراحی دندان عقل
روش‌های جراحی دندان عقل بسته به نوع رویش آن متفاوت هستند. بر این اساس، کشیدن دندان عقل به دو دسته کلی تقسیم می‌شود:
- روش ساده کشیدن دندان عقل؛
- جراحی دندان عقل.
در صورتی که دندان شما قابل رؤیت باشد و به طور کامل بیرون آمده باشد، آن را مانند سایر دندان‌ها می‌کشند اما اگر دندان عقل شما کاملا یا به طور جزئی نهفته باشد، به روش جراحی نیاز دارید. در این روش، لثه باز می‌شود و دندان عقل از آن جدا می‌شود.
چه زمانی دندان عقل به جراحی نیاز دارد؟
دندان‌های نهفته به دندان‌هایی می‌گویند که تا حدی از لثه بیرون زده‌اند یا کاملا در بافت نرم لثه یا استخوان فک زیر لثه قرار داشته باشند. در چنین شرایطی، از آنجایی که برای بیرون آمدن دندان از لثه فضای کافی وجود ندارد، معمولا دندان‌های عقل به صورت نهفته یا زاویه‌دار رشد می‌کنند. در نتیجه، این دندان‌ها به دندان آسیاب دوم فشار می‌آورند. اگر این دندان‌های عقل از طریق جراحی خارج نشوند، ممکن است باعث آسیب رسیدن به دندان‌های دیگر شوند یا حتی خطر عفونت در آن ناحیه از دهان را افزایش دهند.
از آن گذشته، افزایش فشار به دندان‌های دیگر می‌تواند باعث ازدحام و روی هم رشد کردن دندان‌های دیگر شود. نتیجه این می‌شود که فرد به ارتودنسی نیاز پیدا می‌کند تا دندان‌هایش مرتب و صاف شوند.
در طول جراحی دندان عقل چه اتفاقی میفتد؟
جراحی دندان عقل معمولا یک جراحی سرپایی است که حدود ۴۵ دقیقه یا کمتر طول می‌کشد. بنابراین، نیازی نیست که در مرکز درمانی یا بیمارستانی بستری شوید. دندانپزشک پیش از شروع این جراحی به لثه دندان مورد نظر بی‌حسی تزریق می‌کند. پس از آن، شما هیچ دردی را احساس نخواهید کرد. بااین‌حال، ممکن است فشاری را احساس کنید یا حتی صدای ترک خوردن دندانتان را بشنوید. مطمئن باشید که این موارد به دلیل فشارهایی است که برای خارج کردن دندان شما لازم هستند و این فرایند کاملا طبیعی است.
مراقبت‌های بعد از جراحی دندان عقل
بعد از جراحی، دهان شما برای چند ساعت بی‌حس خواهد بود اما کم‌کم با از بین رفتن اثر بی‌حسی، همه چیز به حالت عادی بازمی‌گردد. ممکن است در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی این دندان، در دهان شما کمی خون وجود داشته باشد. نیازی به نگرانی نیست. شما در این مدت باید فقط استراحت کنید و هیچ گونه فعالیت شدیدی انجام ندهید.
اگر دندان عقل شما نهفته باشد، پس از جراحی باید به این موارد نیز توجه کنید:
- پس از جراحی، دندانپزشک به شما گاز استریلی می‌دهد تا ظرف مدت ۳۰ دقیقه تا ۴ ساعت پس از عمل روی لثه خود نگه دارید. در برخی از موارد نیز به شما گازهای اضافی داده می‌شود تا در چند ساعت آتی از آنها استفاده کنید. این گاز استریل‌ها را در هر مدتی که دندانپزشک توصیه می‌کند، تعویض کنید.
- ممکن است دندانپزشک برایتان داروهای مسکن یا آنتی‌بیوتیک تجویز کند. در این صورت، باید مصرف داروها را در ساعات ابتدایی و به محض رسیدن به خانه شروع کنید و دوره مصرف آنها را کاملا بگذرانید.
- پس از جراحی باید کمپرس سرد را روی گونه خود و نزدیک به محل جراحی بگذارید.
- گاهی افراد در ۱۰ ساعت ابتدایی بعد از جراحی دچار حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. این اتفاق به دلیل بلعیدن خون، داروی آرام‌بخش یا برخی از مواقع بیهوشی موقع عمل رخ می‌دهد و جای نگرانی نیست. اگر بعد از این مدت، هنوز هم دچار حالت تهوع و استفراغ هستید، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
بایدها و نبایدهای مراقبت از دندان عقل
پس از کشیدن دندان عقل، جراح دندانپزشک به شما توصیه‌های لازم را خواهد گفت. علاوه‌براین، می‌توانید با توجه به بایدها و نبایدهایی که در ادامه می‌خوانید، روند بهبودی خود را سرعت ببخشید.
بایدها:
- پس از جراحی، در اسرع وقت داروهای تجویز شده را مصرف کنید.
- گاز استریل خود را هر ۱ ساعت یک‌بار تعویض کنید.
- ۲ تا ۳ ساعت پس از پایان جراحی یا هر زمان که جراح به شما توصیه کرده، گاز استریل را از محل جراحی بردارید.
- ۲۴ تا ۳۶ ساعت ابتدایی پس از جراحی از کمپرس سرد استفاده کنید.
- فقط غذاهای نرم بخورید.
- مایعات فراوان از جمله آب بنوشید.
- موقع خوابیدن سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید.
- از روز دوم پس از جراحی مسواک زدن را شروع کنید اما روی محل جراحی مسواک نکشید.
نبایدها:
- در ۲۴ ساعت اول پس از جراحی از مسواک زدن، نخ دندان کشیدن یا مصرف دهان‌شویه خودداری کنید.
- نواحی اطراف محل کشیدن دندان عقل را با دست لمس نکنید.
- گاز استریل را برای مشاهده محل جراحی برندارید.
- دهان خود را در ساعات ابتدایی به هیچ وجه نشویید.
- در ۳ روز ابتدایی پس از جراحی برای نوشیدن مایعات از نی استفاده کنید.
- در روزهای ابتدایی بعد از عمل از کارهایی مثل تف کردن، سیگار کشیدن و انجام دادن فعالیت‌های سنگین خودداری کنید.
- از مصرف قند و شیرینی‌جات زیاد خودداری کنید چون می‌تواند روند بهبودی شما را کندتر کند.
- غذاهای سفت، چسبناک یا ترد را در روزهای ابتدایی بعد از عمل مصرف نکنید.
- داروهای مسکن را تنها به اندازه دوز توصیه شده بخورید و از مصرف بی‌رویه آنها خودداری کنید.
کلام آخر
جراحی دندان عقل فرایند ساده‌ای است که هر دندانپزشک باتجربه‌ای می‌تواند آن را انجام دهد. پس از جراحی به توصیه‌هایی که دندانپزشک می‌گوید به دقت عمل کنید تا فرایند بهبودی شما بهتر و زودتر طی شود.
