احتمالا شما هم یکی از دوستان یا اقوامتان دندان‌های کاملا صاف و یکدستی دارد و هرگز به بریس یا اینویزیلاین نیازی نداشته است. این موضوع احتمالا شما را متعجب کرده و بارها از خود پرسیده‌اید که چگونه چنین چیزی ممکن است و علت وجود دندان‌های نامرتب در دهان بعضی از افراد چیست؟ آیا کج شدن دندان‌ها به ژنتیک مربوط می‌شود؟ چرا برخی از افراد دندان‌های کجی دارند در حالی که برخی دیگر این‌طور نیستند؟ آیا می‌توان از کج‌شدن دندان‌ها جلوگیری کرد؟ در این مقاله، درباره علل کج‌شدن دندان و روش‌های حل این مشکل می‌خوانید.
چرا برخی از دندان‌ها کج می‌شوند؟
دندان‌های شیری و دائمی، هر دو ممکن است کج دربیایند یا کج شوند. گاهی اوقات، دندان‌های شیری به مرور زمان حرکت می‌کنند و کج می‌شوند چون آن‌قدر کوچک هستند که نمی‌توانند فضای لثه را کاملا پر کنند. عادات طولانی‌مدت مانند مکیدن پستانک یا شست دست نیز می‌تواند باعث رویش دندان شیری به صورت کج یا کج‌شدن آن شود. عوامل ژنتیکی نیز گاهی در این اتفاق نقش دارند.
بااین‌حال، کج‌شدن دندان شیری به این معنا نیست که دندان‌های دائمی کودک شما نیز کج خواهند شد. در صورتی که دندان‌های شیری روی یکدیگر رشد کنند، ممکن است دندان‌های دائمی نیز مانند آنها دربیایند و رشد کنند.
ورود ضربه به دهان یا دندان نیز ممکن است باعث شود که یک یا چند دندان شیری زودتر از موعد بیفتند و دندان‌های دائمی پس از آنها به صورت کج و مورب رشد کنند. سایر مسائلی که بر کج‌شدن دندان‌ها تأثیر می‌گذارند هم عبارت‌اند از:
- اندازه فک؛
- مال اکلوژن؛
- عدم مراقبت صحیح از دندان‌ها و بروز مشکلاتی مانند بیماری‌های لثه؛
- تغذیه نامناسب منجر به پوسیدگی دندان و رشد ضعیف آن به‌ویژه در کودکان؛
- آسیب‌رسیدن به فک و صورت.
آیا می‌توان از کج‌شدن دندان‌ها پیشگیری کرد؟
هیچ راهی برای تضمین داشتن دندان‌هایی صاف و یکدست که به بریس یا ارتودنسی نامرئی نیازی ندارند، وجود ندارد. دندان‌های کج و ناهماهنگی بایت اغلب دلایل ژنتیکی دارند و اگر این‌طور باشد، واقعا نمی‌توان از آنها پیشگیری کرد.
با این اوصاف، توقف عادات دهانی کودکان مانند مکیدن انگشت شست و استفاده از پستانک یا یافتن درمانی برای مشکلات ناشی از کج‌شدن دندان مانند تنفس از راه دهان، می‌توانند فقط بخشی از مشکل را حل کنند. گاهی مواقع نیز این راه‌کارها از بدتر شدن وضعیت دندان جلوگیری می‌کنند.
در صورت رویش دندان‌های شیری روی یکدیگر نیز می‌توان با کمک یک نگهدارنده دندان از رشد دندان‌های دائمی به صورت کج جلوگیری کرد. استفاده از محافظ دهان هنگام ورزش یا هر فعالیتی که ممکن است منجر به ضربه‌خوردن به صورت شود نیز راه‌کار خوبی است و می‌تواند دندان‌های شما را سر جای خود نگه دارد.
چرا دندان‌های کج نیاز به ترمیم دارند؟
در برخی از مواقع، ممکن است دندان‌ها کمی کج شده باشند و نیازی به اصلاح‌کردن دندان نباشد. در چنین شرایطی، تنها زمانی وضعیت دندان اصلاح می‌شود که شما متوجه آن باشید. دلایل اصلاح دندان در چنین مواقعی عبارت‌اند از:
- می‌خواهید طرح لبخندی زیبا داشته باشید و وجود دندان‌های کج شما را آزار می‌دهد.
- برخی از دندان‌ها هنگام جویدن غذا ضربه بیشتری تحمل می‌کنند. در نتیجه، مینای آن دندان‌ها دچار سایش بیش از حد یا ناهمواری می‌شود.
- اگر دندان‌های کج‌شده در وضعیت مناسبی نباشند، ممکن است جویدن غذا را دشوار یا دردناک کنند.
چگونه مشکل دندان کج رفع می‌شود؟
اولین گام برای حل مشکل کج‌شدن دندان‌ها مراجعه به دندانپزشک و کارشناس ارتودنسی است. او با کمک سوابق دندان‌پزشکی شما و تصاویر رادیوگرافی یا رادیوگرافی دیجیتال، مشکل دندان شما را دقیقا تشخیص می‌دهد. سپس، از یکی از روش‌های درمانی که در ادامه می‌خوانید استفاده می‌کند.
بریس‌های دندان‌پزشکی
بریس‌های فلزی دندان‌پزشکی از گذشته تابه‌حال راه‌کار اصلی برای اصلاح دندان‌های کج‌شده بوده‌اند. علت آن هم به تأثیرگذاری آنها مربوط می‌شود. شکل مدرن این بریس‌ها کوچکتر است و ساده‌تر نصب می‌شود. این بریس‌ها گزینه‌های درمانی عالی برای کودکان، نوجوانان و حتی بزرگ‌سالان هستند.
بریس‌های سرامیکی و شفاف
این بریس‌ها مانند بریس‌های فلزی عمل می‌کنند. این نوع بریس از ماده‌ای سرامیکی و بادوام ساخته شده که کمتر از همتایان فلزی خود به چشم می‌آید. بسیاری از افراد به‌ویژه بزرگ‌سالان بریس‌های شفاف را ترجیح می‌دهند.
ارتودنسی نامرئی
اگر می‌خواهید دندان‌های خود را بدون استفاده از بریس اصلاح کنید، ارتودنسی نامرئی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. در این روش، الاینرهای شفاف و قابل جابه‌جایی روی دندان‌ها سوار می‌شوند تا کم‌کم به حالت صحیح بازگردند. الاینرهای ارتودنسی نامرئی تقریبا غیرقابل مشاهده هستند و از آنجایی که قابلیت جابه‌جایی دارند، موقع استفاده از آنها هیچ محدودیت غذایی ندارید. رعایت بهداشت دهان و دندان نیز با این روش ساده خواهد بود.
الاینرها دو نوع بزرگ‌سال و نوجوان دارند. الاینرهای نوجوانان با بزرگ‌سالان تفاوت چشم‌گیری ندارد. بااین‌حال، الاینرهای مخصوص نوجوانان زبانه‌هایی برای رویش دندان دارند که روی دندان‌های در حال رویش قرار می‌گیرند تا این دندان‌ها درست رشد کنند.
بریس‌های زبانی
بریس‌های زبانی نیز نوعی بریس نامرئی هستند که پشت زبان و دندان‌ها قرار می‌گیرند. این بریس‌ها به بریس‌های فلزی شباهت دارند اما محل قرارگیری آنها متفاوت است. بریس‌های لینگوال برای همه مناسب نیستند. این بریس‌ها قیمت بیشتری دارند و تمیز کردن آنها دشوار است. به‌علاوه، برای مرتب‌کردن دندان‌هایی که به‌شدت نامرتب یا کج شده‌اند، توصیه نمی‌شوند.
صاف کردن دندان‌ها با جراحی
اگر بخواهید دندان‌ها در مدت‌زمان کمتری صاف شوند، ممکن است ارتودنتیست به شما یک روش جراحی کوچک را پیشنهاد دهد. در این جراحی، موقعیت استخوان‌ها و لثه‌ها تغییر می‌یابد تا دندان‌ها در جای خود ثابت بمانند. در برخی از مواقع نیز که کج‌شدن دندان‌ها شدیدتر است و بر توانایی گفتاری یا جویدن غذاها تأثیر فراوانی گذاشته، روش جراحی ارتوگناتیک که پیچیده‌تر است را پیشنهاد می‌کنند.
سخن پایانی
همه ما دوست داریم که دندان‌های صاف و مرتبی داشته باشیم. بااین‌حال، ممکن است برخی از دندان‌ها کج شوند یا کج رشد کنند. در چنین شرایطی باید مشکل را با کارشناس ارتودنسی در میان بگذارید. او می‌تواند علت دقیق مشکل را ریشه‌یابی کند و درمان مناسب را به شما پیشنهاد دهد.
